Học từ vựng tiếng Anh là một trong những bước đầu tiên để nghe hiểu và giao tiếp với người bản xứ. Tuy nhiên, nhiều người gặp tình trạng học trước quên sau, khiến quá trình ghi nhớ trở nên khó khăn hơn. Vì thế bài viết này sẽ đề cập đến tầm quan trọng, những thách thức vá 5 phương pháp học từ vựng hiệu quả.

1. Tại sao việc ghi nhớ từ vựng tiếng Anh lại quan trọng?

Cải thiện khả năng giao tiếp: Khi đã có vốn từ phong phú, bạn sẽ dễ dàng truyền đạt thông tin với người khác một cách mạch lạc và chính xác. Từ đó tạo giúp cho cuộc hội thoại hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Tăng khả năng hiểu ngôn ngữ: Học được nhiều từ vựng sẽ giúp bạn hiểu các bài nghe, bài đọc, giao tiếp trong các tình huống khác nhau dễ dàng hơn. 

Phát triển kỹ năng viết: Việc có vốn từ vựng phong phú giúp bạn viết văn mạch lạc, đầy đủ và dễ hiểu hơn. Bạn có thể sử dụng các từ ngữ thay thế để tránh sự lặp lại và làm bài viết của mình trở nên sinh động hơn.

Mở rộng cơ hội nghề nghiệp: Hầu như các công việc ngày nay đều ưu tiên ứng viên hiểu biết tiếng Anh. Do đó biết đa dạng từ vựng tiếng Anh cũng giúp bạn dễ dàng giao tiếp và thăng tiến trong sự nghiệp.

2. Những thách thức thường gặp khi học từ vựng tiếng Anh

2.1. Phương pháp học chưa hiệu quả, dễ gây nhàm chán

Một trong những vấn đề lớn khi học từ vựng là việc áp dụng phương pháp không phù hợp hoặc thiếu tính sáng tạo, khiến việc học trở nên đơn điệu và dễ gây chán nản. Học từ vựng bằng cách lặp lại máy móc, không liên kết với ngữ cảnh thực tế, sẽ làm mất đi động lực học tập và khó ghi nhớ lâu dài.

2.2. Cách tiếp cận từ vựng chưa phù hợp với trình độ

Việc lựa chọn từ vựng không phù hợp với khả năng sẽ khiến người học cảm thấy quá sức hoặc thiếu thử thách. Nếu từ vựng quá khó hoặc quá dễ so với trình độ, thì cũng đều khiến người học không cải thiện được vốn từ tiếng Anh của mình.

2.3. Thiếu động lực học từ vựng Tiếng Anh

Để học được từ vựng tiếng Anh lâu dài và hiệu quả thì không thể thiếu động lực khi học. Nếu không có mục tiêu rõ ràng hoặc không thấy được sự tiến bộ, người học có thể dễ dàng bỏ cuộc. Sự thiếu động lực đôi khi đến từ việc không có kế hoạch học từ vựng tiếng Anh cụ thể. Hoặc không thấy được sự kết nối giữa việc học từ vựng và các lợi ích thực tế trong cuộc sống hàng ngày.

2.4. Không có môi trường để sử dụng từ vựng thường xuyên

Mặc dù học từ vựng là bước đầu chinh phục việc học tiếng Anh, việc ghi nhớ và vận dụng chúng sẽ trở nên khó khăn nếu không có môi trường thực tế để áp dụng từ vựng đó. Việc không có cơ hội giao tiếp với người bản xứ hoặc tham gia vào các tình huống giao tiếp thực tế khiến việc học từ vựng trở nên không thực tiễn và dễ bị quên lãng.

3. Học từ vựng tiếng Anh hiệu quả với 5 phương pháp sau

3.1. Học từ vựng tiếng Anh theo chủ đề và ngữ cảnh thực tế

Bộ não chúng ta có xu hướng ghi nhớ tốt hơn những gì quen thuộc và liên quan đến cuộc sống hàng ngày. Nếu chỉ học từ vựng tiếng Anh qua flashcards hoặc danh sách từ vựng rời rạc, bạn sẽ dễ quên do thiếu sự liên kết. Thay vào đó, hãy đặt từ vựng vào ngữ cảnh cụ thể hoặc gắn với sở thích cá nhân để ghi nhớ lâu hơn.

Ngoài ra, học từ vựng theo chủ đề và sắp xếp chúng thành các nhóm có liên quan giúp bạn hệ thống hóa kiến thức hiệu quả. Ngược lại, nếu học từ vựng một cách ngẫu nhiên, bạn sẽ khó duy trì trí nhớ và nhanh chóng quên chúng.

Ví dụ, nếu bạn yêu thích nấu ăn, thay vì chỉ học từ “delicious” (ngon), bạn có thể đặt nó vào một câu thực tế như: “This pasta is absolutely delicious!” (Món mì này thực sự ngon!). Việc học theo cách này giúp bạn không chỉ nhớ nghĩa của từ mà còn biết cách sử dụng nó trong tình huống cụ thể.

Một số app và trang web học từ vựng tiếng Anh theo chủ đề chi tiết và thú vị để giúp người học có thể áp dụng và nhớ lâu hơn như: 

LearnEnglish: đây là trang web bạn có thể sử dụng để học từ vựng tiếng Anh của British Council. Trang web sẽ cung cấp cho bạn từ vựng tiếng Anh đa dạng theo chủ đề cũng như trình độ của mình. Ngoài ra, còn có các video, bài tập tương tác và diễn đàn để thảo luận với người học khác.

Duolingo: ứng dụng có giao diện dễ thương, tươi sáng tạo động lực thông qua các trò chơi thể hiện sự tiến bộ trong quá trình học. Duolingo cung cấp các bài học được sắp xếp theo ngày, rèn luyện từ vựng tiếng Anh qua các chủ đề sinh động. Bên cạnh, ứng dụng còn có chức năng nhắc nhở bạn học mỗi ngày giúp bạn ôn tập và duy trì việc học tiếng Anh lâu dài.

Breaking News English: Breaking News English là trang web học từ vựng tiếng Anh miễn phí thông qua các bài báo và tin tức đa dạng chủ đề. Với hơn 3.000 bài học ở 7 cấp độ, trang web cung cấp bài tập về nghe, đọc, ngữ pháp và từ vựng. Người học cũng có thể tải miễn phí tài liệu, bao gồm file nghe và bài tập thực hành.

3.2. Học từ vựng tiếng Anh qua âm nhạc, phim ảnh

Tiếp xúc với từ vựng thông qua các hoạt động giải trí âm nhạc, phim ảnh hoặc chương trình thực tế sẽ giúp bạn nhớ từ vựng tiếng Anh dễ dàng hơn. Khi nghe một từ nhiều lần trong một bối cảnh cụ thể, bạn sẽ nhớ lâu hơn và biết cách phát âm tự nhiên. Bạn có thể tham khảo các web sau:

StudyPhim: là trang web học tiếng Anh qua phim với phụ đề song ngữ, giúp cải thiện kỹ năng nghe, đọc và giao tiếp. Kho phim đa dạng với hơn 3000 bộ kèm tính năng lưu từ vựng, từ điển Anh-Việt và tua lại theo giây. Người học có thể dừng phim dễ dàng để tập trung vào hội thoại và luyện phát âm.

Storyline Online: là trang web học tiếng Anh qua truyện kể với giọng đọc của diễn viên nổi tiếng, phù hợp cho người mới bắt đầu. Nội dung đơn giản, giọng đọc chậm rãi, kèm phụ đề tiếng Anh giúp người học dễ theo dõi. Giao diện thân thiện, chất lượng video và âm thanh cao, tuy nhiên chưa hỗ trợ phụ đề tiếng Việt.

Lyricstraining: Lyricstraining là trang web và ứng dụng học tiếng Anh qua bài hát, hỗ trợ trên Android và iOS. Nền tảng này phân cấp độ từ cơ bản đến nâng cao, kết hợp trò chơi thú vị giúp người học cải thiện từ vựng và kỹ năng nghe một cách tự nhiên.

3.3. Học từ vựng tiếng Anh theo phương pháp Mnemonics

Phương pháp Mnemonics giúp bạn ghi nhớ từ vựng bằng cách liên kết chúng với hình ảnh, câu chuyện hoặc cụm từ dễ nhớ. Việc tưởng tượng ra một câu chuyện hài hước hoặc một cụm từ liên quan đến từ vựng sẽ giúp bạn ghi nhớ lâu hơn, đặc biệt là với những từ khó đánh vần hoặc dễ nhầm lẫn.

Ví dụ:

Embarrass – Hãy tưởng tượng bạn “bị bẽ mặt” (embarrass) khi đi giày của hai con gấu (“em-bear-ass”)

Giraffe – Hình dung một chú hươu cao cổ (giraffe) đang đứng trong “garage” của bạn

Dessert vs. Desert – Nhớ rằng “dessert” (món tráng miệng) có hai chữ s, giống như bạn muốn ăn thêm (“sweet & sugar”) trong khi “desert” (sa mạc) chỉ có một chữ s, vì nơi đó khô cằn và thiếu nước

Xem thêm:

3.4. Ôn tập từ vựng tiếng Anh theo phương pháp ngắt quãng (Spaced Repition)

Phương pháp Spaced Repetition (Lặp lại ngắt quãng) giúp bạn ghi nhớ từ vựng bằng cách ôn tập lại theo các khoảng thời gian tăng dần. Ban đầu, bạn sẽ ôn từ vựng sau một khoảng thời gian ngắn (ví dụ: 1 giờ, 4 giờ, 1 ngày). Sau mỗi lần ôn tập, nếu bạn nhớ từ đó, khoảng thời gian ôn lại sẽ được kéo dài hơn (4 ngày, 1 tuần, 2 tuần…). Điều này giúp bạn củng cố kiến thức đúng lúc trước khi quên, từ đó đưa từ vựng vào trí nhớ dài hạn.

Phương pháp này đối lập với việc “nhồi nhét” (cramming), vốn chỉ giúp ghi nhớ tạm thời nhưng dễ quên nhanh chóng. Thay vì học dồn một lượng lớn từ vựng trong một thời gian ngắn, bạn nên chia nhỏ và ôn tập dần theo chu kỳ khoa học.

Ví dụ: Bạn học từ “serendipity” (sự tình cờ may mắn) vào hôm nay. Hãy ôn lại nó sau 1 giờ, rồi 1 ngày sau, tiếp tục sau 4 ngày, 1 tuần, và 2 tuần sau. Khi gặp lại từ này trong các ngữ cảnh khác nhau, bạn sẽ dần ghi nhớ mà không cần lặp lại quá nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn.

Để tối ưu hóa phương pháp này và giúp bạn ghi nhớ được thời gian cần phải ôn tập lại từ vựng, ISE sẽ gợi ý cho bạn một số ứng dụng hữu ích như:

Anki: là ứng dụng học tập dựa trên phương pháp Spaced Repetition, giúp bạn ghi nhớ từ vựng lâu dài thông qua hệ thống thẻ nhớ (flashcards). Người dùng có thể tạo bộ thẻ cá nhân hóa hoặc tải bộ thẻ có sẵn từ thư viện phong phú. Anki hỗ trợ hình ảnh, âm thanh và biểu đồ thống kê để theo dõi quá trình học.

Quizlet: cung cấp nhiều phương pháp học từ vựng như flashcards, trò chơi ghép từ, kiểm tra chính tả và trắc nghiệm giúp ghi nhớ hiệu quả. Ứng dụng có kho tài nguyên từ vựng đa dạng do cộng đồng chia sẻ, phù hợp với nhiều cấp độ học tập. Người dùng có thể học theo chủ đề hoặc tự tạo bộ từ vựng cá nhân.

MochiMochi: áp dụng phương pháp Spaced Repetition kết hợp giao diện trực quan và hình ảnh sinh động, giúp học từ vựng dễ dàng hơn. Ứng dụng cung cấp lộ trình học tập phù hợp với từng trình độ và có tính năng nhắc nhở ôn tập thông minh. Ngoài ra, MochiMochi còn có chế độ luyện phát âm giúp cải thiện khả năng nói tiếng Anh.

3.5. Học sâu ý nghĩa của từ bằng cách phân tích gốc từ

Trước khi tra cứu một từ mới trong từ điển, hãy thử đoán nghĩa của nó bằng cách phân tích tiền tố (prefix) và hậu tố (suffix). Việc hiểu rõ các thành phần này giúp bạn dễ dàng nhận diện và ghi nhớ từ vựng hơn, đặc biệt nếu bạn đã biết một số ngôn ngữ khác có từ chung gốc.

Ví dụ: Tiền tố (prefix)

“Re-” có nghĩa là “lại, làm lại” → rewrite (viết lại), redo (làm lại).

“Un-” có nghĩa là “không, ngược lại” → unhappy (không vui), unlock (mở khóa).

Hậu tố (suffix):

“-er” chỉ người thực hiện hành động → teacher (giáo viên), writer (nhà văn).

“-able” mang nghĩa “có thể” → readable (có thể đọc được), drinkable (có thể uống được).

4. Lời khuyên và lưu ý khi học từ vựng tiếng Anh

Bên cạnh các phương pháp đã đề cập, để học từ vựng hiệu quả, bạn cần xây dựng một kế hoạch học tập rõ ràng và kiên trì thực hiện. Việc ôn tập thường xuyên giúp củng cố trí nhớ và tránh quên từ sau một thời gian. Hãy đọc to từ vựng khi học để cải thiện khả năng phát âm và ghi nhớ sâu hơn. 

Ngoài ra, áp dụng từ vựng vào thực tế bằng cách sử dụng chúng trong các cuộc trò chuyện với bạn bè, tự nói chuyện với bản thân hoặc viết nhật ký bằng tiếng Anh cũng là những cách hữu ích để làm quen với từ mới. Duy trì thói quen này mỗi ngày sẽ giúp bạn tăng vốn từ vựng một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.

5. Tổng kết

Học từ vựng tiếng Anh hiệu quả đòi hỏi sự kiên trì và áp dụng phương pháp phù hợp. Từ việc học theo chủ đề, bối cảnh, qua âm nhạc, phim ảnh đến sử dụng Mnemonics, Spaced Repetition và phân tích gốc từ, mỗi phương pháp đều giúp bạn ghi nhớ từ vựng sâu hơn. Quan trọng nhất là người học phải duy trì thói quen học tập và thực hành thường xuyên để nâng cao vốn từ vựng một cách tự nhiên.

Xem thêm: https://ise.edu.vn/phuong-phap-hoc-tu-vung-tieng-anh/

14 phương pháp học Tiếng Anh hiệu quả cho người mất gốc