Đối với các thí sinh thi IELTS tại Việt Nam, Speaking được xem là một trong những kỹ năng khó nâng band điểm nhất. Nhiều bạn dù dành rất nhiều thời gian luyện tập nhưng điểm IELTS vẫn không thể vượt qua 6.0. Vậy lý do đứng sau tình trạng này là gì?

Cùng điểm danh 8 lỗi thường gặp của các thí sinh khi thực hiện phần thi Speaking nhé:

1. Không chú ý đến 4 tiêu chí chấm điểm:

• Từ vựng: linh hoạt, đa dạng, thuộc nhiều chủ đề khác nhau. Kết hợp từ chính xác, đúng ngữ cảnh.
• Độ trôi chảy, mạch lạc: Nói rõ ràng, liền mạch, đúng trọng tâm, duy trì độ dài tương đối giữa các phần thi.
• Ngữ pháp: Khả năng kết hợp linh hoạt nhiều kiểu cấu trúc ngữ pháp (mệnh đề quan hệ, câu điều kiện, câu đảo ngữ…). Không mắc lỗi ngữ pháp như chia sai thì.
• Phát âm: Phát âm chính xác, ngữ điệu tự nhiên.

Xem thêm bài viết: https://ise.edu.vn/4-tieu-chi-vang-de-dat-diem-cao-ielts-speaking/

2. “Lên gân” ngữ pháp, từ vựng:

Từ vựng học thuật và ngữ pháp phức tạp khi được vận dụng phù hợp, có chừng mực và đúng ngữ cảnh sẽ giúp thí sinh tăng điểm phần thi nói. Nhiều bạn thường hiểu lầm đây là mấu chốt để đạt điểm cao, dẫn đến dùng từ sai ngữ cảnh, vận dụng cấu trúc văn phạm bất thường.

Bài thi nói nhìn chung đánh giá cao yếu tố tự nhiên. Các từ vựng trang trọng như “furthermore” (hơn nữa), “nevertheless” (tuy nhiên) hoặc những cấu trúc ngữ pháp phức tạp như “Hardly had he come when she left” (ngay khi anh ấy đến thì cô ấy rời đi) có thể nghe uyên bác, nhưng nếu lạm dụng sẽ khiến bài nói rất gượng ép và máy móc. 

Tuy không có thống kê cụ thể về số lượng từ vựng học thuật cần có trong 1 bài nói, nhưng bạn chỉ cần dùng 2-3 từ trong 1 câu là đủ.

3. Trả lời lạc đề:

Nếu trả lời lạc đề, ứng viên sẽ bị đánh giá thấp về khả năng tiếp nhận và phản hồi thông tin. Câu hỏi cũng chưa giải quyết được vấn đề nêu ra. Nếu không nghe rõ câu hỏi, hãy mạnh dạn yêu cầu giám khảo nhắc lại.

Một vài cấu trúc có thể sử dụng như:

• Sorry/Pardon me, can you please repeat the question? (xin lỗi, bạn vui lòng nhắc lại câu hỏi được không?)
• Really sorry but can you explain the word … to me? (xin lỗi, bạn có thể giải thích từ … giúp tôi được không?)
• Can you please explain what … means? (xin lỗi, bạn có thể giải thích từ … nghĩa là gì được không)
• What do you mean by…? (Từ … nghĩa là gì?)

Ví dụ: I’m sorry, what do you mean by “Immaturity”?

Xem thêm bài viết: Làm Gì Khi Không Hiểu Câu Hỏi Trong IELTS Speaking

4. Nói quá nhanh:

Nói quá nhanh có thể khiến bạn:

• Dễ mắc lỗi ngữ pháp và từ vựng
• Sử dụng nhiều từ thừa
• Nuốt âm hoặc bỏ qua âm tiết cuối (ending sound)
• Ý tưởng không rõ ràng, mạch lạc

Kể cả khi nói bằng tiếng mẹ đẻ với tốc độ nhanh, người bản xứ dễ lướt qua các từ vựng, ngữ pháp, hình thành những câu văn lủng củng. Dù sở hữu kỹ năng nói xuất sắc, bạn vẫn nên nói chậm rãi và từ tốn khi bước vào phòng thi.

5. Phát âm sai:

Phát âm là kỹ năng đầu tiên bạn phải luyện tập trước khi đào sâu các yếu tố khác như ngữ điệu, từ vựng, ngữ pháp… Phát âm sai ảnh hưởng đến kỹ năng nghe, từ đó giảm hiệu quả của việc truyền đạt thông tin. Phát âm sai, giám thị sẽ không hiểu điều bạn đang diễn đạt, 3 tiêu chí khác là từ vựng, ngữ pháp, và tính mạch lạc chắc chắn bị ảnh hưởng. Đó là lý do vì sao kỹ năng phát âm chiếm đến 25% tổng điểm.

Hãy chăm chỉ tập nghe và bắt chước theo cách người bản xứ nói chuyện, đồng thời lập danh sách những từ bạn thường phát âm sai. Một số từ người Việt thường phát âm sai: 

• Colleague /ˈkɒliːɡ/
• College /ˈkɒlɪdʒ/
• Recipe /ˈresəpi/
• Purpose /ˈpɜːpəs/
• Vehicle /’vi: əkl/
• Procedure /prəˈsiːdʒə/
• Suite /swiːt/

Xem thêm bài viết: Những Lỗi Phát Âm Kinh Điển Của Người Việt

6. Nói quá ít hoặc quá nhiều:

Nói quá ít, người chấm thi không thể đánh giá chính xác năng lực ngôn ngữ của bạn. Ngược lại, bạn cũng cần kiểm soát khối lượng bài nói, nhồi nhét nhiều nội dung là một trong những lý do khiến khiến mạch ý tưởng chính trở nên rối rắm, khó nắm bắt.

Đối với Part 1, bạn có thể nói khoảng 2-4 câu. Part 3, khoảng 5-8 câu là hợp lý.

7. Lặp lại câu hỏi, lặp lại ý:

Nhiều thí sinh thường mất điểm vì lặp lại toàn bộ câu hỏi hoặc lặp lại chính những từ ngữ mình đã sử dụng. Để khắc phục, bạn cần luyện tập kỹ năng paraphrase (viết/nói lại câu) – phương pháp này giúp bạn tránh được lỗi dùng từ hoặc đạo văn.

Một số cách paraphrase phổ biến: 

• Dùng từ đồng nghĩa/trái nghĩa
• Thay đổi trật từ từ trong câu
• Thay đổi cấu trúc ngữ pháp
• Dùng chủ ngữ giả định

Hoặc bạn có thể tận dụng các phần mềm online hỗ trợ kỹ năng paraphrase như: https://quillbot.com/ 

Ví dụ về cách paraphrase khi trả lời câu hỏi: 

• Examiner: What do you want to do when you finish university?
• Test-taker: After graduation, what I really hope to do is work for a non-governmental organization here in HCMC.

8. Học thuộc câu trả lời:

Nhiều nguồn học trên mạng thường cung cấp các câu trả lời mẫu của phần IELTS Speaking. Tuy nhiên, những bài thi mẫu này chỉ mang tính chất tham khảo, bạn có thể học về ý tưởng, từ vựng, cấu trúc ngữ pháp, cách triển khai, lập luận, nhưng tuyệt đối không nên học thuộc. Khi đi thi với tâm lý “trả bài”, cách nói chuyện của bạn dễ trở nên cứng nhắc, thiếu tự nhiên.

Giám khảo chấm thi là người được đào tạo bài bản để phát hiện những câu trả lời học thuộc. Họ sẽ nhanh chóng đổi cấu trúc câu hỏi để kiểm tra khả năng ứng biến của bạn. Thực tế, phần trình bày có thể bị trừ điểm nặng nếu giám khảo phát hiện hành vi đạo văn của thí sinh, điều này đúng với cả kỹ năng IELTS Writing.